VIM: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

لە چاوگ
(New page: ئەگەر لەهەرشوێنیکی ئەم جیهانەی ئایتی باسی نوسەر و دەستکاریکەی پڕۆگرامسازی یان داڕشتنی وێب بکرێت، دەبێ...)
 
 
(١٢ دەستکاری لەلایەن ٢ بەکارھێنەرەوە پیشاننادرێت)
ھێڵی ١: ھێڵی ١:
ئەگەر لەهەرشوێنیکی ئەم جیهانەی ئایتی باسی نوسەر و دەستکاریکەی پڕۆگرامسازی یان داڕشتنی وێب بکرێت، دەبێت باسی <a href="http://www.vim.org" target="_blank">ViیاخودVim</a> بکرێت، تائێستا بەباشترین و بەتواناترین نوسەر و دەستکاریکەر ناسراوە. لەم بابەتەدا دەمەوێت باس لەوە بکەم چەند گرنگە بۆ تۆی خاوەن ڕاژە کەلەم پرۆگرامە بزانیت، چونکە هەموو دەستکاریەکان لەڕێگەی تێڕمیناڵەوە دەتوانیت بکەیت، وەکو دەستکاری ئاپاچی مۆد یان '''php.ini''' ..هتد.<!--more-->لەسەرەتادا دەبێت بزانین ئەوها بانگی پەڕەیەک دەکەین کەبمانەوێت دەستکاری بکەین بۆ نمونە '''php.ini ''':
 
[[Image:vim_logo.png|border|left]]
ئەگەر لەهەرشوێنیکی ئەم جیهانەی ئایتی باسی نوسەر و دەستکاریکەی پڕۆگرامسازی یان داڕشتنی وێب بکرێت، دەبێت باسی [http://www.vim.org VIM] بکرێت، تائێستا بەباشترین و بەتواناترین نوسەر و دەستکاریکەر ناسراوە. لەم بابەتەدا دەمەوێت باس لەوە بکەم چەند گرنگە بۆ تۆی خاوەن ڕاژە کەلەم پرۆگرامە بزانیت، چونکە هەموو دەستکاریەکان لەڕێگەی تێڕمیناڵەوە دەتوانیت بکەیت، وەکو دەستکاری ئاپاچی مۆد یان '''php.ini''' ..هتد. گرنگی بەکارهینانی لەوەدایە بەتوانا و خێرا و پڕئامراز و کردارە، کەتائەم ساتەنەس بەهیچ شێوەیەک دەستبەرداری نابین. بۆ ئەوانەی لەگەڵ گرافیکدا ڕاهاتوون، دەتوانن [[Gvim]] بەکاربەرن کەهەمان نوسەرە لەجیاتی فرمانەکان دووگمە دانراوە. بەڵام ئەوە بزانە ئەمە لەشوێنێک کارناکات کە[[X-server]]  و تووڵئامرازی [[GTK]] دانەمزرابێت.
* بۆ ئەوانەی ویندۆز بەکاردەبەن [http://www.vim.org/download.php لێرەوە].
* بۆ لینوکس (ئوبونتو، دێبیان)
# apt-get install vim-full
* فیدۆرا
# yum install vim-full
* سوزە
# zypper install vim-full
 
== کردارەکان و کارکردنیان ==
 
لەسەرەتادا دەبێت بزانین ئەوها بانگی پەڕەیەک دەکەین کەبمانەوێت دەستکاری بکەین بۆ نمونە '''php.ini ''':
<code>vim /etc/php5/apache2/php.ini</code>
<code>vim /etc/php5/apache2/php.ini</code>
ئێستا پەڕەکەمان بۆ دەکرێتەوە دەمانەوێت '''register_globals''' بکوژێنینەوە '''OFF''' بەڵام خۆتان دەزانن زۆرن وشەکان چۆن بیدۆزینەوە؟
ئێستا پەڕەکەمان بۆ دەکرێتەوە دەمانەوێت '''register_globals''' بکوژێنینەوە '''OFF''' بەڵام خۆتان دەزانن زۆرن وشەکان چۆن بیدۆزینەوە؟
<source lang="tetx">:/register_globals    </source>
<source lang="bash">:/register_globals    </source>
ئێستا دۆزیمانەوە، ئەی چۆن دەسکەین بەنوسین؟
ئێستا دۆزیمانەوە، ئەی چۆن دەسکەین بەنوسین؟
<source lang="tetx">Shift+A </source>
<source lang="bash">Shift+A </source>
ئەمە دەتباتە '''INSERT''' مۆدەوە.
ئەمە دەتباتە '''INSERT''' مۆدەوە.
ئەها هەڵەمان کرد! چۆن بگەڕێینەوە؟
ئەها هەڵەمان کرد! چۆن بگەڕێینەوە؟
یەکجار پەنجە بنێ بە '''Esc''' بۆ ئەوەی لە''' INSERT''' مۆد دەرچیت، پاشان پەنجە بنێ بە پیتی '''U'''  بۆ گەڕانەوە '''Undo''' هەنگاو بەهەنگاو.
یەکجار پەنجە بنێ بە '''Esc''' بۆ ئەوەی لە''' INSERT''' مۆد دەرچیت، پاشان پەنجە بنێ بە پیتی '''U'''  بۆ گەڕانەوە '''Undo''' هەنگاو بەهەنگاو.
باشە ئێستا دەمانەوێت گۆڕانکاریەکان پاشەکەوت بکەین و دەرچین!
باشە ئێستا دەمانەوێت گۆڕانکاریەکان پاشەکەوت بکەین و دەرچین!
  <source lang="tetx">:wqa</source>
  <source lang="bash">:wqa</source>
یان ئەخەوم :)
یان ئەخەوم :)
  <source lang="tetx">Shift+ZZ</source>
  <source lang="bash">Shift+ZZ</source>
ئەگەر ویستمان پاشەکەوت بکەین و بەڵام دەرنەچین؟
ئەگەر ویستمان پاشەکەوت بکەین و بەڵام دەرنەچین؟
  <source lang="tetx">:w</source>
  <source lang="bash">:w</source>
ئەگەر ویستمان هیچ ڕوونەدات و هیچ گۆڕانکاریەک و دەرچین؟
ئەگەر ویستمان هیچ ڕوونەدات و هیچ گۆڕانکاریەک و دەرچین؟
  <source lang="tetx">:q!</source>
  <source lang="bash">:q!</source>
باشە ئەگەر ئەو پەڕەیە کێشەی '''BOM UTF8''' هەبوو، چۆن بیکوژین؟
باشە ئەگەر ئەو پەڕەیە کێشەی '''BOM UTF8''' هەبوو، چۆن بیکوژین؟
  <source lang="tetx">:set nobomb</source>
  <source lang="bash">:set nobomb</source>
ئەگەر ویستمان جوانتر بڕگە و فرمانەکان ببینین واتا '''Syntax highlight''' :
ئەگەر ویستمان جوانتر بڕگە و فرمانەکان ببینین واتا '''Syntax highlight''' :
  <source lang="tetx">:syntax on</source>
  <source lang="bash">:syntax on</source>
ئەگەر ویستمان ژمارەی هەبێت دێڕەکان '''line numbering''' :
ئەگەر ویستمان ژمارەی هەبێت دێڕەکان '''line numbering''' :
  <source lang="tetx">:set number</source>
  <source lang="bash">:set number</source>
تائێرە بەسە بۆ سەرەتایەک لەجیهانی '''Vim''' و گرنگی بۆ خاوەن ڕاژە.
 
== خشتەی هەندێک دەستەواژەی باو ==
 
{| style="font: 11px Tahoma;  color:green;background-color:#F8F8E1; direction: ltr;" border="2"  cellpadding="20" cellspacing="0"
|colspan="2"|
=== Main Commands ===
|-
|Save
|:w
|-
|Save & quit
|:wqa
|-
|Save & quit
|SHIFT+ZZ
|-
|Quit without Save
|:q!
|-
|Save File
|:w FILENAME
|-
|Sav as File
|:saveas FILENAME
|-
|Delete Line
|dd
|-
|undo command
|u
|-
|undo everything
|U
|-
|Copy
|y
|-
|Paste
|p
|-
|Search
|:/SEARCHWORD
|-
|Start of line
|0
|-
|End of line
|$
|-
|Left
|h
|-
|right
|l
|-
|Down
|j
|-
|Up
|k
|-
|go to line 67
|67G
|-
|Highlighting
|v
|-
|Insert Date
|:r! date
|}
 
[[Category:Software]]
 
{{DISPLAYTITLE:دەستکاریکەر/نوسەری VI/VIM}}

دوایین پێداچوونەوەی ‏٢١:٣٢، ٦ی کانوونی یەکەمی ٢٠٠٩

Vim logo.png

ئەگەر لەهەرشوێنیکی ئەم جیهانەی ئایتی باسی نوسەر و دەستکاریکەی پڕۆگرامسازی یان داڕشتنی وێب بکرێت، دەبێت باسی VIM بکرێت، تائێستا بەباشترین و بەتواناترین نوسەر و دەستکاریکەر ناسراوە. لەم بابەتەدا دەمەوێت باس لەوە بکەم چەند گرنگە بۆ تۆی خاوەن ڕاژە کەلەم پرۆگرامە بزانیت، چونکە هەموو دەستکاریەکان لەڕێگەی تێڕمیناڵەوە دەتوانیت بکەیت، وەکو دەستکاری ئاپاچی مۆد یان php.ini ..هتد. گرنگی بەکارهینانی لەوەدایە بەتوانا و خێرا و پڕئامراز و کردارە، کەتائەم ساتەنەس بەهیچ شێوەیەک دەستبەرداری نابین. بۆ ئەوانەی لەگەڵ گرافیکدا ڕاهاتوون، دەتوانن Gvim بەکاربەرن کەهەمان نوسەرە لەجیاتی فرمانەکان دووگمە دانراوە. بەڵام ئەوە بزانە ئەمە لەشوێنێک کارناکات کەX-server و تووڵئامرازی GTK دانەمزرابێت.

  • بۆ ئەوانەی ویندۆز بەکاردەبەن لێرەوە.
  • بۆ لینوکس (ئوبونتو، دێبیان)
# apt-get install vim-full
  • فیدۆرا
# yum install vim-full
  • سوزە
# zypper install vim-full

کردارەکان و کارکردنیان

لەسەرەتادا دەبێت بزانین ئەوها بانگی پەڕەیەک دەکەین کەبمانەوێت دەستکاری بکەین بۆ نمونە php.ini : vim /etc/php5/apache2/php.ini ئێستا پەڕەکەمان بۆ دەکرێتەوە دەمانەوێت register_globals بکوژێنینەوە OFF بەڵام خۆتان دەزانن زۆرن وشەکان چۆن بیدۆزینەوە؟ 

:/register_globals

ئێستا دۆزیمانەوە، ئەی چۆن دەسکەین بەنوسین؟ 

Shift+A

ئەمە دەتباتە INSERT مۆدەوە. ئەها هەڵەمان کرد! چۆن بگەڕێینەوە؟ یەکجار پەنجە بنێ بە Esc بۆ ئەوەی لە INSERT مۆد دەرچیت، پاشان پەنجە بنێ بە پیتی U بۆ گەڕانەوە Undo هەنگاو بەهەنگاو. باشە ئێستا دەمانەوێت گۆڕانکاریەکان پاشەکەوت بکەین و دەرچین! 

:wqa

یان ئەخەوم :) 

Shift+ZZ

ئەگەر ویستمان پاشەکەوت بکەین و بەڵام دەرنەچین؟ 

:w

ئەگەر ویستمان هیچ ڕوونەدات و هیچ گۆڕانکاریەک و دەرچین؟ 

:q!

باشە ئەگەر ئەو پەڕەیە کێشەی BOM UTF8 هەبوو، چۆن بیکوژین؟ 

:set nobomb

ئەگەر ویستمان جوانتر بڕگە و فرمانەکان ببینین واتا Syntax highlight : 

:syntax on

ئەگەر ویستمان ژمارەی هەبێت دێڕەکان line numbering : 

:set number

خشتەی هەندێک دەستەواژەی باو

Main Commands

Save :w
Save & quit :wqa
Save & quit SHIFT+ZZ
Quit without Save :q!
Save File :w FILENAME
Sav as File :saveas FILENAME
Delete Line dd
undo command u
undo everything U
Copy y
Paste p
Search :/SEARCHWORD
Start of line 0
End of line $
Left h
right l
Down j
Up k
go to line 67 67G
Highlighting v
Insert Date :r! date


وەرگیراو لە «https://chawg.org/w/index.php?title=VIM&oldid=1488»