Computer hardware

---

جۆره‌كانی كاڵاڕه‌قی كۆمپیوته‌ر

كۆمپیوته‌ر له‌ڕووی شێوازه‌وه‌‌ جیاوازی زۆر هه‌یه وه‌ جۆره‌ی كۆمپیوته‌ر تاكه‌كه‌سی له‌ ڕووی سنووق (ی كاڵاڕه‌قه‌كانی كۆمپیوته‌ر).شێوازه‌وه‌ له‌گه‌ڵ كۆمپیوته‌ری ڕوومێز‌،هه‌ر كۆمپیوته‌رێك پێكهاتووه‌ له‌ كۆمه‌ڵێك كاڵاڕه‌ق،له‌وانه‌:

ته‌خته‌ی سه‌ره‌كی - Motherboard

ڕووی ناوه‌وه‌ی كۆمپیوته‌ر

ته‌خته‌ی سه‌ره‌كی گرینگترین پارچه‌كانی كاڵاڕه‌قی كۆمپیوته‌ره‌،وه‌ هه‌ر پارچه‌ێكی تر په‌یوه‌ندی به‌ ته‌خته‌ی سه‌ره‌كی كۆمپیوته‌ره‌وه‌ هه‌یه‌،كه‌ ڕاسته‌خۆ به‌ ته‌خته‌ی سه‌ره‌كییه‌وه‌ ده‌به‌سترێت،ئه‌مانه‌ی خواره‌وه‌یه‌:

• یه‌كه‌ی چاره‌سه‌ری ناوه‌ندی-كورتكراوه‌ی Central Processing Unitـه‌،هه‌ندێك كات به‌ دڵی كۆمپیوته‌ر ناوی ده‌بن،له‌ ڕێگا Fanـه‌وه‌ فێنكده‌كرێته‌وه‌،

• chipset-په‌یوه‌ندی هه‌یه‌ له‌گه‌ڵ یه‌كه‌ی چاره‌سه‌ری ناوه‌ندی وه‌ هه‌ر شتێكی تر،وه‌ هه‌موو پارچه‌كانی كاڵاڕه‌ق كه‌ ده‌كه‌ونه‌ سه‌ر ته‌خته‌ی سه‌ره‌كی،بۆ نموونه‌ Ram
• Ram-بیرۆكه‌ سیسته‌مێكی سه‌ره‌كییه‌ وه‌ شوێنێكی گرینگه‌ بۆ پاشه‌كه‌وتكردنی زانیاری،چاوه‌ڕوانی كاره‌كان ده‌كات بۆ جێبه‌جێكردنی به‌رنامه‌ و سیسته‌می ئیشپێكردن،
• Internal Buses-په‌یوه‌ندی یه‌كه‌ی چاره‌سه‌ری ناوه‌ندی وه‌ له‌گه‌ڵ هه‌ر یه‌كه‌ له‌ پێكهاتی ناوه‌كی وه‌ له‌گه‌ڵ كارتی ده‌ره‌وه‌ وه‌ك كراتی گرافیك،كارتی بڵندگۆ،
  • هه‌روه‌ها
    • سه‌رپه‌ریشتاری په‌یوه‌ندی بیرۆكه‌ ده‌كات،بۆ Ram له‌گه‌ڵ PCI Express
    • PCI Express-بۆ كارتی گرافیگ به‌كاردێت،
    • PCI-بۆ هه‌ر كارتێكی تری لێ ده‌به‌سترێت،
    • SATA-بۆ دیسكی ڕه‌ق،به‌كاردێت
• External Bus Controllers-یارمه‌تی پۆره‌كانی ده‌ره‌كی ده‌كات،هه‌روه‌ها ئه‌م پۆرتانه‌ ڕاسته‌وخۆ په‌یوه‌ندی به‌ تێكردن/ده‌ره‌نجامه‌وه‌ هه‌یه‌،یان هه‌ر كارتێكی ده‌ره‌كی ده‌به‌سترێت له‌ ته‌خته‌ی سه‌ره‌كی به‌ هۆی PCI busـه‌وه‌
  • USB
  • FireWire
  • eSATA