LAMP: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

لە چاوگ
No edit summary
ھێڵی ٨: ھێڵی ٨:
sudo apt-get install apache2
sudo apt-get install apache2
</pre>
</pre>
بۆ ئەوەى تاقى بکەنینەوە کە ئیش دەکات بە دروستى،لە یەکێک لە وێبگەڕەکان ئەمە بنوسە،
بۆ ئەوەى تاقى بکەینەوە کە ئیش دەکات بە دروستى،لە یەکێک لە وێبگەڕەکان ئەمە بنوسە،
<pre>
<pre>
http://localhost
http://localhost
ھێڵی ١٦: ھێڵی ١٦:


== دامەزراندنى Apache + PHP ==
== دامەزراندنى Apache + PHP ==
<tt>Apache2</tt> یەکێکە لە ناسراوەکانى ڕاژەکارى وێب،وە بەزۆرى لە ڕاژەکارى لینوکس بەکاردێت،وە بەکارهێنانى هەندێک فرمانەوە دادەمەزرێت،
<tt>Apache2</tt> یەکێکە لە ناسراوەکانى ڕاژەکارى وێب،وە بەکارهێنانى هەندێک فرمانەوە دادەمەزرێت،وەک لەسەرەوە باسمانکردووە،


*بۆ دامەزراندنى <tt>PHP4</tt> ئەمە لە تێرمیناڵ بنوسە،
*بۆ دامەزراندنى <tt>PHP4</tt> ئەمە لە تێرمیناڵ بنوسە،
ھێڵی ٢٨: ھێڵی ٢٨:
sudo apt-get install apache2 php5 libapache2-mod-php5   
sudo apt-get install apache2 php5 libapache2-mod-php5   
</pre>
</pre>
بۆ ڕێکخستنى <tt>Apache</tt> بڕۆ بۆ پەڕگەى <code>/etc/apache2/apache2.conf</code>،هەروەها بۆ دانانى پەڕگەى وێب بڕۆ بۆ بوخچەى <code>/var/www</code>
*بۆ دامەزراندنى <tt>Perl</tt> ئەمە لە تێرمیناڵ بنوسە،
<pre>
sudo apt-get install perl libapache2-mod-perl2
</pre>
*بۆ دامەزراندنى <tt>Python</tt> ئەمە لە تێرمیناڵ بنوسە،
<pre>
sudo apt-get install python libapache2-mod-python
</pre>
بۆ ڕێکخستنى <tt>Apache</tt> بڕۆ بۆ پەڕگەى <code>/etc/apache2/apache2.conf</code>،هەروەها بۆ دانانى پەڕگەى وێب هەموو کات دەبێت پەڕگەکانت بار بکەیتە ناو ئەم بوخچەییە <code>/var/www</code>


بۆ ئەوەى بزانین کە بە دروستى <tt>PHP</tt> دامەزراوە و ئیش دەکات،پەڕگەێک دروست بکە بە هەر ناوێک بێت،بۆ نموونە ئێمە ناومان ناوە <tt>test.php</tt> بیخەرە ناو بوخچەى <code>/var/www</code> پەڕگەى <tt>test.php</tt> بکەرەوە ئەم کۆدەى تێدا دابنێ
بۆ ئەوەى بزانین کە بە دروستى <tt>PHP</tt> دامەزراوە و ئیش دەکات،پەڕگەێک دروست بکە بە هەر ناوێک بێت،بۆ نموونە ئێمە ناومان ناوە <tt>test.php</tt> بیخەرە ناو بوخچەى <code>/var/www</code> پەڕگەى <tt>test.php</tt> بکەرەوە ئەم کۆدەى تێدا دابنێ
ھێڵی ٣٨: ھێڵی ٤٦:


===چالاککردنى GD Library لەگەڵ  PHP===
===چالاککردنى GD Library لەگەڵ  PHP===
<tt>GD Library</tt> چییە؟سەرچاوەى کراوەیە بە شێوەێکى بزۆک هەندێک وێنە دروست دەکرێت لەلاین هەندێک پڕۆگرامەوە،<tt>GD</tt> دەنوسرێت بە زمانى <tt>C</tt>،لەگەڵ <tt>"wrappers"</tt> چالاکە بۆ <tt>Perl</tt>،زمانى [[PHP]] یان هەر زمانێکى تر GD دروستدەکرێت بە فۆرماتى <tt>PNG, JPEG</tt> لەگەڵ <tt>GIF</tt> بەزۆرى،یان بەکارهێنانى [http://en.wikipedia.org/wiki/CAPTCHA CAPTCHA] ،کەمێک ڕوونتر کاتێک دەبیتە ئەندام،دروستکردنى پۆستى ئەلەکترۆنى ...هتد،هەندێک وشە نوسراوە بە شێوەى وێنە،پێت دەڵێت بینوسرەوە لەم بۆشایی خوارەوە،ئەمە بۆ ئەوەیە کە ڕێگر بێت لە <tt>SPAM</tt> یان ناردنى هەر شتێک بە شێوەى خۆکار دێت بۆت،بۆ دامەزراندنى لە لینوکس ئەمە لە تێرمیناڵ بنوسە،
<tt>GD Library</tt> چییە؟یەکێکە لە سەرچاوەى کراوە بە شێوەێکى بزۆک هەندێک وێنە دروست دەکرێت لەلاین هەندێک پڕۆگرامەوە،<tt>GD</tt> دەنوسرێت بە زمانى <tt>C</tt>،لەگەڵ <tt>"wrappers"</tt> چالاکە بۆ <tt>Perl</tt>،زمانى [[PHP]] یان هەر زمانێکى تر GD دروستدەکرێت بە فۆرماتى <tt>PNG, JPEG</tt> لەگەڵ <tt>GIF</tt> بەزۆرى،یان بەکارهێنانى [http://en.wikipedia.org/wiki/CAPTCHA CAPTCHA] ،کەمێک ڕوونتر کاتێک دەبیتە ئەندام،یان لە کاتى دروستکردنى پۆستى ئەلەکترۆنى ...هتد،هەندێک وشە نوسراوە بە شێوەى وێنە،پێت دەڵێت بینوسرەوە لەم بۆشایی خوارەوە،ئەمە بۆ ئەوەیە کە ڕێگر بێت لە <tt>SPAM</tt> یان ناردنى هەر شتێک بە شێوەى خۆکار دێت بۆت،بۆ دامەزراندنى لە لینوکس ئەمە لە تێرمیناڵ بنوسە،


<pre>
<pre>
ھێڵی ٥٣: ھێڵی ٦١:
</pre>
</pre>


*بۆ دامەزراندنى <tt>php4</tt> ئەمە لە تێرمیناڵ بنوسە،
*بۆ دامەزراندنى <tt>MySQL</tt> بۆ وەشانى <tt>php4</tt> ئەمە لە تێرمیناڵ بنوسە،
<pre>
<pre>
sudo apt-get install mysql-server mysql-client php4-mysql
sudo apt-get install mysql-server mysql-client php4-mysql
ھێڵی ٦١: ھێڵی ٦٩:


===دروستکردنى بەکارهێنەر بۆ MySQL===
===دروستکردنى بەکارهێنەر بۆ MySQL===
لە سەرەکى <tt>mysql</tt> خۆى بەکارهێنەرى <tt>root</tt> دروست دەکات بۆ ئیش پێکردن،بەڵام بەبێ تێپەڕەوشە،پێویست دەکات تێپەڕەوشە بگۆڕێت،
لە سەرەکى <tt>mysql</tt> خۆى بەکارهێنەرى <tt>root</tt> دروست دەکات بۆ ئیش پێکردن،بەڵام بەبێ تێپەڕەوشە واتا دروستى ناکات دەبێت خۆمان دروستى بکەین،پێویست دەکات تێپەڕەوشە بگۆڕێت،


*گۆڕینى تێپەڕەوشەى Root
*گۆڕینى تێپەڕەوشەى Root
ھێڵی ٧٢: ھێڵی ٨٠:


*دروستکردنى بەکارهێنەر،
*دروستکردنى بەکارهێنەر،
بەزۆرى پێویستە تێپەڕەوشەى <tt>root</tt> بەکاربهێنیت،پێویستیت بە دروستکردنى بەکارهێنەر هەیە بۆ پەیوەندىکردن بە بنکەى دراوەى<tt>mysql</tt> بۆ پڕۆگرامۆکەى [[PHP]]،ئەتوانى بەکارهێنەرى تر زۆر بکەیت بۆ بنکەى دراوەى<tt>mysql</tt>،ببەکارهێنانى <code>control panel</code> وەک <tt>webmin</tt> یان<tt>phpMyAdmin</tt>زۆر بە ئاسانى زۆر دەکرێت،سەێرى خوارەوە بکە،
بەزۆرى پێویستە تێپەڕەوشەى <tt>root</tt> بەکاربهێنیت،بە زۆرى بۆ دروستکردنى بەکارهێنەر نوێ هەیە بۆ پەیوەندىکردن بە بنکەى دراوەى<tt>mysql</tt> بۆ پڕۆگرامۆکەى [[PHP]]،ئەتوانى بەکارهێنەرى تر زۆر بکەیت بۆ بنکەى دراوەى<tt>mysql</tt>،ببەکارهێنانى <code>control panel</code> وەک <tt>webmin</tt> یان<tt>phpMyAdmin</tt>زۆر بە ئاسانى دادەمەزرێت،سەێرى خوارەوە بکە،


===دامەزراندنى PhpMyAdmin===
===دامەزراندنى PhpMyAdmin===
<tt>PhpMyAdmin</tt> کارێکى زۆر باشە بۆ وێب،بۆ بەڕێوەبەردنى بنکەى دراوە لەگەڵ بەڕێوەبەردنى كاڵانه‌رم لەگەڵ ئەوەى زۆر بە ئاسانى دادەمەزرێت،بەێوەبەردنى بنکەى دراوە لەگەڵ خشتەکان،بۆ <tt>PhpMyAdmin</tt> دامەزراندنى  ئەمە لە تێرمیناڵ بنوسە
<tt>PhpMyAdmin</tt> کارێکى زۆر باشە بۆ وێب،ئەتوانى لە ڕێگاى <tt>PhpMyAdmin</tt> زۆر کار بکەیت،بۆ بەڕێوەبەردنى بنکەى دراوە لەگەڵ بەڕێوەبەردنى كاڵانه‌رم لەگەڵ ئەوەى زۆر بە ئاسانى دادەمەزرێت،هەروەها بەڕێوەبەردنى بنکەى دراوە لەگەڵ خشتەکان،بۆ <tt>PhpMyAdmin</tt> دامەزراندنى  ئەمە لە تێرمیناڵ بنوسە


<pre>
<pre>
ھێڵی ٨١: ھێڵی ٨٩:
</pre>
</pre>


بۆ ڕێکخستنى <tt>phpMyAdmin</tt> بڕۆ بۆ بوخچەى  <code>/etc/phpmyadmin</code> بۆ جێبەجێکردنى هەنگاوەکانى apache هەموو کات دەبێت بڕۆیت بۆ ئەمە
بۆ ڕێکخستنى <tt>phpMyAdmin</tt> بڕۆ بۆ بوخچەى  <code>/etc/phpmyadmin</code> بۆ جێبەجێکردنى هەنگاوەکانى apache هەموو کات دەبێت بڕۆیت بۆ ئەم دێڕە  <code>/etc/apache2/apache2.conf</code>:
<pre>
<pre>
Include /etc/phpmyadmin/apache.conf  
Include /etc/phpmyadmin/apache.conf  
ھێڵی ١٠٦: ھێڵی ١١٤:


[[Category:لینوکس|Linux]]
[[Category:لینوکس|Linux]]
{{DISPLAYTITLE:دەربارەى LAMP}}
{{DISPLAYTITLE:LaMp چییە؟}}

وەک پێداچوونەوەی ‏٠٣:١٥، ٢٥ی ئابی ٢٠٠٩

LAMP کورتکراوەى Linux ,Apache ,MySQL ,PHP/Perl،یەکێکە لە سەرچاوەى کراوە بەکاردێت بۆ بەرەو پێش بردنى ماڵپەڕ،ببەکارهێنانى سیستەمى کارپێکردنى لینوکس پێویستمان بە Apache دەبێت وە بەکاردێت بۆ ڕاژەکارى وێب، MySQL بەکاردێت بۆ بەڕێوەبەردنى پەیوەندى نێوان بنکەى دراوە، PHP یەکێکە لە زمانە بزۆکەکان بۆ دروستکردنى ماڵپەڕ بەکاردێت،بۆ ئەوەى بە شێوەێکى دروست دایمەزرێنین وە کارى پێبکەین سەێرى ئەم بابەتانەى خوارەوە بکە،


دامەزراندنى Apache2

بۆ ئەوەى Apache2 دامەزرێنین سەرەتا بڕۆ بۆ Terminal ئەمە بنوسە،

sudo apt-get install apache2

بۆ ئەوەى تاقى بکەینەوە کە ئیش دەکات بە دروستى،لە یەکێک لە وێبگەڕەکان ئەمە بنوسە،

http://localhost

ئەگەر نوسرا It works ئەوە کار دەکات بێ کێشە،


دامەزراندنى Apache + PHP

Apache2 یەکێکە لە ناسراوەکانى ڕاژەکارى وێب،وە بەکارهێنانى هەندێک فرمانەوە دادەمەزرێت،وەک لەسەرەوە باسمانکردووە،

  • بۆ دامەزراندنى PHP4 ئەمە لە تێرمیناڵ بنوسە،
sudo apt-get install apache2 php4 libapache2-mod-php4 

200px|thumb|left|وێنەیەکی پەڕەی PHPinfo ئاسایی لەسەر ڕاژەی ئوبونتو

  • بۆ دامەزراندنى PHP5 ئەمە لە تێرمیناڵ بنوسە
sudo apt-get install apache2 php5 libapache2-mod-php5  
  • بۆ دامەزراندنى Perl ئەمە لە تێرمیناڵ بنوسە،
sudo apt-get install perl libapache2-mod-perl2
  • بۆ دامەزراندنى Python ئەمە لە تێرمیناڵ بنوسە،
sudo apt-get install python libapache2-mod-python

بۆ ڕێکخستنى Apache بڕۆ بۆ پەڕگەى /etc/apache2/apache2.conf،هەروەها بۆ دانانى پەڕگەى وێب هەموو کات دەبێت پەڕگەکانت بار بکەیتە ناو ئەم بوخچەییە /var/www

بۆ ئەوەى بزانین کە بە دروستى PHP دامەزراوە و ئیش دەکات،پەڕگەێک دروست بکە بە هەر ناوێک بێت،بۆ نموونە ئێمە ناومان ناوە test.php بیخەرە ناو بوخچەى /var/www پەڕگەى test.php بکەرەوە ئەم کۆدەى تێدا دابنێ

<?php phpinfo(); ?>

پاشەکەوتى بکە،دەبێت لە کۆتایی ئەم پەڕگەیە بەم شێوەیە بێت /var/www/test.php،لە یەکێک لە گەڕۆکەکان تاقى بکەرەوە بۆ ئەوەى بزانین کە بە دروستى دامەزراوە،دەبێت زانیاریەکان نیشان بدات.


چالاککردنى GD Library لەگەڵ PHP

GD Library چییە؟یەکێکە لە سەرچاوەى کراوە بە شێوەێکى بزۆک هەندێک وێنە دروست دەکرێت لەلاین هەندێک پڕۆگرامەوە،GD دەنوسرێت بە زمانى C،لەگەڵ "wrappers" چالاکە بۆ Perl،زمانى PHP یان هەر زمانێکى تر GD دروستدەکرێت بە فۆرماتى PNG, JPEG لەگەڵ GIF بەزۆرى،یان بەکارهێنانى CAPTCHA ،کەمێک ڕوونتر کاتێک دەبیتە ئەندام،یان لە کاتى دروستکردنى پۆستى ئەلەکترۆنى ...هتد،هەندێک وشە نوسراوە بە شێوەى وێنە،پێت دەڵێت بینوسرەوە لەم بۆشایی خوارەوە،ئەمە بۆ ئەوەیە کە ڕێگر بێت لە SPAM یان ناردنى هەر شتێک بە شێوەى خۆکار دێت بۆت،بۆ دامەزراندنى لە لینوکس ئەمە لە تێرمیناڵ بنوسە،

sudo apt-get install php5-gd  

بۆ زانیارى زۆرتر،دەربارەى PHP:GD

چالاککردنى Mod Rewrite لەگەڵ htaccess.

دامەزراندنى MySQL بنکەى دراوەى ڕاژە

دامەزراندنى MySQL هەموو کات پێویستە بۆ ئیش پێکردنى بنکەى دراوەى ماڵپەڕەکەت،هەندێک پڕۆگرامۆکە پێویستى بە بنکەى دراوە هەیە،بۆیە دەبێت MySQL دامەزرێنین،لەگەڵ دامەزراندنى mysql 5 server لەگەڵ mysql 5 client ئەمە لە تێرمیناڵ بنوسە،

sudo apt-get install mysql-server mysql-client php5-mysql
  • بۆ دامەزراندنى MySQL بۆ وەشانى php4 ئەمە لە تێرمیناڵ بنوسە،
sudo apt-get install mysql-server mysql-client php4-mysql

بۆ ڕێکخستنى پەڕگەى mysql بڕۆ بۆ /etc/mysql/my.cnf

دروستکردنى بەکارهێنەر بۆ MySQL

لە سەرەکى mysql خۆى بەکارهێنەرى root دروست دەکات بۆ ئیش پێکردن،بەڵام بەبێ تێپەڕەوشە واتا دروستى ناکات دەبێت خۆمان دروستى بکەین،پێویست دەکات تێپەڕەوشە بگۆڕێت،

  • گۆڕینى تێپەڕەوشەى Root
mysql> USE mysql;
mysql> UPDATE user SET Password=PASSWORD('new-password') WHERE user='root';
mysql> FLUSH PRIVILEGES;


  • دروستکردنى بەکارهێنەر،

بەزۆرى پێویستە تێپەڕەوشەى root بەکاربهێنیت،بە زۆرى بۆ دروستکردنى بەکارهێنەر نوێ هەیە بۆ پەیوەندىکردن بە بنکەى دراوەىmysql بۆ پڕۆگرامۆکەى PHP،ئەتوانى بەکارهێنەرى تر زۆر بکەیت بۆ بنکەى دراوەىmysql،ببەکارهێنانى control panel وەک webmin یانphpMyAdminزۆر بە ئاسانى دادەمەزرێت،سەێرى خوارەوە بکە،

دامەزراندنى PhpMyAdmin

PhpMyAdmin کارێکى زۆر باشە بۆ وێب،ئەتوانى لە ڕێگاى PhpMyAdmin زۆر کار بکەیت،بۆ بەڕێوەبەردنى بنکەى دراوە لەگەڵ بەڕێوەبەردنى كاڵانه‌رم لەگەڵ ئەوەى زۆر بە ئاسانى دادەمەزرێت،هەروەها بەڕێوەبەردنى بنکەى دراوە لەگەڵ خشتەکان،بۆ PhpMyAdmin دامەزراندنى ئەمە لە تێرمیناڵ بنوسە

sudo apt-get install phpmyadmin

بۆ ڕێکخستنى phpMyAdmin بڕۆ بۆ بوخچەى /etc/phpmyadmin بۆ جێبەجێکردنى هەنگاوەکانى apache هەموو کات دەبێت بڕۆیت بۆ ئەم دێڕە /etc/apache2/apache2.conf:

Include /etc/phpmyadmin/apache.conf 

تێبینى | بۆ دووبارە دەستپێکردنەوەى apache ئەمە بنوسە،

sudo etc/init.d/apache2 restart

ئێستا MySQL لەگەڵ phpMyAdmin ئامادەیە ئیش پێکردن،

دامەزراندنى Mail Server

دامەزراندنى Postfix MTA

دامەزراندنى Dovecot

ڕێکخستنى SASL لەگەڵ TLS