ویندۆز

200px|thumb|left|لۆگۆی سەرەکی

پێشەکی

ویندۆز بریتیە لە چەند سیستەمێکی ئیش پێکردن و پرۆگرامکردن کە کمایکرۆسۆفت بەرهەمی دێنێت . یەکەم ناسینی مایکرۆسۆفت بە ئەندامان سیستەمەکی ناو نا Windows لە نۆڤەمبەری ساڵی ١٩٨٥ وەک زیادکاریەک بۆ MS-DOS وەک وەڵامێک بەو گرنگیەی کە درا بە (GUI) ، مایکرۆسۆفت وای لێهات کە دەسی گرت بەسەر کۆمپیوتەری تاکەکەسی لە جیهاندا وە تووانی بەسەر (ماک)ـدا تێپەڕ بێت،کە پێشتر بڵاو کرا بۆوە.نوێترین وەشانی بریتیە لە Windows-7 وە نوێترین سێرڤەری بریتیە لە Windows Server 2008 R2.

وەشانەکان

مێژووی ویندۆز دەگەڕێتەوە بۆ ئەیلولی ساڵی ١٩٨١ کاتێک کە پرۆژەکە ناو نرا بە "ڕووکاری بەڕێوەبردن"دەستی پێکرد، لە نۆڤەمبەری ساڵی ١٩٨٣ (دووای lApple Lisa , پێش ماکنتۆش) لە ژێر ناوی "ویندۆز" ، ویندۆز تا ساڵی ١٩٨٥ بڵاو نەکرایەوە ، بەرنامەکانی بریتی بوون لە ژمێرەر ،ڕۆژمێر ،Cardfile ,Notepad, Paint,Terminal,Reversi,Control panel ,نووسین ، ویندۆزی ١.٠ ڕێگە بە چەند پەنجەرەیەک نادات .ئەم تایبەتمەندیەی بە هۆی Apple computerـەوە وەرگرت.

ویندۆز ٢.٠ لە ئۆکتۆبەری ساڵی ١٩٨٧ کۆمەڵێ باشکردنی تیا بوو لە ڕووکاری بەکارهێنەر و بەڕێوەبردنی بیرگە.ویندۆزی ٢.٠ ڕێگەی بە پەنجەرەکان دەدا تێکەڵ بکرێن لەگەڵ یەکتردا ، وە بە شێوەیەکی پێشکەوتو تر پیشان درا ، کورتکراوەی تەختەکیلی بۆ زیاد کرا.

ویندۆز ٢.١ بە دوو شێوەی جیاواز بڵاوکرانەوە : Windows/386 کە I386بەکاردەبات وە جۆری Virtual_8086_mode ، لەبەر کارە زۆرەکانی داوانامەکانی DOS کە بە جێی دێنن. وە بیرگە دابەش کراوە بۆ چەند پەڕەیەک بۆ کارکردن لەگەڵ ئەو بیرگەیەی کە ڕێپێدراوە کاری پێبکرێت. دووەمیان Windows/286کە ئەمیش لەسەر Virtual_8086_mode کاردەکات، وە دەتوانرێت سود لە ناوچەی بیرگە وەربگیرێت.

وەشانە کۆنەکان تری ویندۆز تەنها سیستەمەکە چەند ڕوویەکی جێ بەجێکار بوو بۆ بەکارهێنەر (سادە بوون)،وە زۆری لەبەر ئەوەی لە بەشی سەرەوەی MS-DOS کاریان دەکرد و بەکاردەهێنران وەک خزمەت گوزاری بۆ پەڕگەی سیستەمەکە.

وەشانی ٣.٠ی ١٩٩٠ و وەشانی ٣.١ی ١٩٩٢ بریتی بوو لە باشتر کردنی دیزاین ، ئەویش بە هۆی virtual memoryــیەوە وە هەروەها توانای بارکردنی Virtual Devices virtual device driver کەی ڕێگە دەدات بە پێشاندانی ئامێرە دڵخوازەکان لە نێوان پەنجەرەکاندا ،ئەم ویندۆزەش I386ــی بەکار دەبرد کە ئەمە وای کرد چەند مێگابایتێک زیاتر بەدەست بێنن و لابردنی پابەندبوون بە بەشداری کردن لە Virtual Devices , وە ئەم وەشانە دەیتوانی بگاتە زانیاریەکان بێ چوون بۆ DOS بە هۆی بەکارهێنانی 32bitبۆ گەیشتن بە پەڕگەکان.

ویندۆز وەشانی ٩٥ لە ساڵی ١٩٩٥ بڵاوکرایەوە ، وە ڕوویەکی نوێ لە خۆی دەگرێت . وە پشگیری ناوی درێژ دەکات کە دەگاتە ٢٥٠ پیت وە هەروەها تووانای ئاشکرا کردن و وە بەستنەوەی ئامێر و کارپێکردنی . وە لە بنەڕەت ناتوانێت داوانامەکانی ٣٢ بت کار پێبکات. وە چەند تایبەتمەندیەکی زۆر لە ڕووی تەکنۆلۆجیەوە کە ئەمە زیاتر جێگیری کرد وەک لە ویندۆز ٣.١ .

وەشانی داهاتووی بریتی بوو لە ویندۆز ٩٨ کە لە ساڵی ١٩٩٨ بڵاو کرایەوە ، وە چاپی دووەمی ٩٨ لە ساڵی ٩٩ بڵاو کردەوە .

دووای ویندۆز ٩٨ ویندۆزی Me) Me وەرگیراوە لە Me standing for Millennium Edition )بڵاوکردەوە کە لە ساڵی ٢٠٠٠ بڵاوکرایەوە ، کە ئەمەش بنچینەکانی ویندۆزی ٩٨ پڕدەکاتەوە ، وە هەروەها تووانی هەڵبژاردنی "boot in DOS mode" لا بەرێت وە هەروەها تایبەتمەندیەکی تری زیاد کرد کە ئەویش بریتی بوو لە گێڕانەوەی سیستەم کە ئەمیش یارمەتی بەکارهێنەر دەدات کاتێک زانیاری لە دەس بچیت ئەم کردارە بۆی دەگەڕێنێتەوە هی چەند ڕۆژی پێشوو.

دووای ئەمانیش وەشانەکانی

Windows XP(64)
 Server 2003 Windows Server 2003
Windows XP(64x)
Windows Home Server
Windows Vista
Windows Server 2008
Windows 7
Windows Server 2008 R2

پارێزەر ی ویندۆز

لە ٦ی ١ی ٢٠٠٥ دا کۆمپانیای مایکرۆسۆفت وەشانێکی بێتای بڵاو کردەوە لە Microsoft AntiSpyware . لە ١٤ی ٢ی ٢٠٠٦ Microsoft AntiSpyware بوو بە Windows Defender واتە (بەرگریکاری ویندۆز) لەگەڵ بڵاوکردنەوەی بێتای دووهەم .Windows Defender بریتیە لە بەرنامەیەک کە دروست کراوە بۆ دژی سیخوڕی وە هەروەها لابردنی داوانامەی نەویستراو ، بەکارهێنەرانی xp و Windows Server 2003 کە وەشانی چالاک کراویان هەیە دەتوانن ڕاستەوخۆ ئەم بەرنامەیە دابگرن لە ماڵپەڕی سەرەکی مایکرۆسۆفت ، ئەم بەرنامەیە بەشێکە لە ویندۆز ٧ لەگەڵ ڤیستا .

ماڵپەڕی فەرمی

official website