Perl کە کورتکراوەى Practical Extraction and Reporting Languageیەکێکە لە زمانە بزۆکەکان وە سەرچاوە کراوەیە،وەک هەموو زمانە بزۆکەکان تر بەکاردێت بۆ بەڕێوەبردنى ماڵپەڕ،وە ئێستا لە زۆربەى ڕاژەکانى جیهان دامەزێنراوە،هەندێک تایبەتمەندى هەیە وەک زمانە بزۆکەکانى C, shell scripting (sh), AWK لەگەڵ sed هەورەها پاڵپشتى یونیکۆد دەکات،سەرەتایی دروستبوونى دەگەڕێتەوە بۆ ساڵى ١٩٨٧ لەلاین Larry Wall،سەرەتا Perl ناوى Pearl بوو،
مێژووى Perl
Larry Wall لە ساڵى ١٩٨٧ دەستیکرد بە نوسینى Perl وەک پڕۆگرامنووسێک کاریدەکرد لە Unisys،وەشانى ١.٠ وەشاند بۆ comp.sources.misc لە ١٩٨٧/١٢/١٨ هەورەها لە ساڵى ١٩٨٨ وەشانى ٢ وەشاند،ساڵێک دواى وەشانى ٢، لە ساڵى ١٩٨٩ وەشانى ٣ بڵاوکرایەوە لەم وەشانە پاڵپشتى binary data دەکرد،لە ساڵى ١٩٩١ لەلاین زۆربەى پڕۆگرامکەران بە پەڕتووکى وشتر ناسراوە،لە هەمان کاتدا وەشانى ٤ وەشێندار،گۆڕانکارى لەم وەشانە نەکرابوو بۆ بەرەوپێشچوونى Perl،تەنیا بۆ ناساندنى وەشانە بوو کە پەڕتووکەکە باسکرابوو،
وەشانى ٤ ماوەێکى زۆرى پێچوو تا جێگیر بکرێت تا وەشانى ٤.٠٣٦ ڕۆیشت لە ساڵى ١٩٩٣،Larry Wall وازى لە وەشانى ٤ هێنا خەریکى وەشانى ٥ بوو،دیزاینى وەشانى ٥ Perl بەردەوام بوو تا ساڵى ١٩٩٤،وەشانى ٥.٠٠٠ لە ١٧ ی تشرینی یەکەمی ١٩٩٤ وەشێندرا،هەندێک تایبەتمەندى بۆ زۆرکرا وەک objects, references, lexical (my) variables, and modules،وەشانى ٥.٠٠١ لە ساڵى ١٩٩٥/٣/١٣ وەشێندار،هەروەها وەشانى ٥.٠٠٢ لە ساڵى ١٩٩٥/٢/٢٩ وەشێندار،وەشانى ٥.٠٠٣ لە ساڵى ١٩٩٦/٦/٢٥ بڵاوکرایەوە،هەندێک وەشانى تر بڵاوکراوەتەوە،تا لە ساڵى ٢٠١٠/٨/٢٠ لەلاین Florian Ragwitz وەشانى ٥.١٣.٤ وەشێندرا،
- تایبەتمەندییەکانى Perl،
1-Interpreted Language 2-"Object-Oriented" 3-Cross-platform 4-Forgiving 5-Great for text 6-Extensible, rich set of libraries 7-Popular for web pages 8-Extremely popular for bioinformatics
دامەزراندنى Perl
دامەزراندنى Perl کارێکى ئەوەندە گران نییە،پێشتر لە یەکێک لە بابەتەکانى ویکى چاوگ باسى چۆنێتى دامەزراندنى LAMP کراوە،لەوێ باسى چۆنێتى Perl کراوە،تەنیا ئەم کۆدە لە تێرمیناڵ بنوسە،
sudo apt-get install perl libapache2-mod-perl2
بۆ ئەوەى بزانى چى وەشانێک بەکاردەهێنیت،ئەمە بنوسە،
perl -v
- بۆ ئیشپێکردنى Perl ئەمە لە تێرمیناڵ بنوسە،
perl progname.pl
هەندێک نموونە
ئەمەى خوارەوە هەندێک نموونەى ئەم زمانەیە،بە هیواى ئەوە ئاسان بێت :)،
- بۆ بەکارهێنانى بیرکارى،
کۆد:
# file: math.pl
print "2 + 2 =", 2+2, "\n";
print "log(1e23)= ", log(1e23), "\n";
print "2 * sin(3.1414)= ", 2 * sin(3.1414), "\n";
ئەنجام:
(~) 51% perl math.pl
2 + 2 =4
log(1e23)= 52.9594571388631
2 * sin(3.1414)= 0.000385307177203065
- ئیشپێکردنى سیستەم،
کۆد:
<source lang='perl'># file: system.pl
system "ls";
ئەنجام:
(~/docs/grad_course/perl) 52% perl system.pl
index.html math.pl~ problem_set.html~ what_is_perl.html
index.html~ message.pl simple.html what_is_perl.html~
math.pl problem_set.html simple.html~
- کات لەگەڵ ڕۆژ،
کۆد:
# file: time.pl
$time = localtime;
print "The time is now $time\n";
ئەنجام:
(~) 53% perl time.pl
The time is now monday Sep 13 17:30:02 2010